धीर _dhīra

धीर a. [धियं राति रा-क, धियमीरयति ईर-अण् वा उप˚ स Tv.] Brave, bold, courageous; धीरोद्धता गतिः U.6.19.

-2 Steady, steadfast, firm, durable, lasting, con- stant निषेदुषीमासनबन्धधीरः R.2.6.

-3 Strong-minded, persevering, self-possessed, resolute, of firm resolve or purpose; धीरा हि तरन्त्यापदम् K.175; विकारहेतौ सति विक्रियन्ते येषां न चेतांसि त एव धीराः Ku.1.59.

-4 Composed, calm, collected.

-5 Sedate, sober, grave, solemn; सागरधीरचेताः R.18.4.

-6 Strong, energetic.

-7 Wise, prudent, intelligent, sensible, learned, clever; तमेव धीरो विज्ञाय प्रज्ञां कुर्वीत ब्राह्मणः Bṛi. Up.4.4.21. धृतेश्च धीरः सदृशीर्व्यधत्त सः R.3.1;5.38; 16.74; U.5.31.

-8 Deep, grave, loud, hollow (as sound); स्वरेण धीरेण निवर्तयन्निव R.3.43,59; U.6.17.

-9 Well-conducted, well-behaved.

-1 Gentle, soft, agreeable, pleasing (as a breeze); धीरसमीरे यमुनातीरे वसति वने वनमाली Gīt.5.

-11 Lazy, dull.

-12 Daring.

-13 Headstrong.

-रः 1 The ocean.

-2 An epithet of Buddha.

-3 The thinking principle, the soul (चिदात्मन्).

-4 An epithet of king Bali.

-रम् Saffron.

-रम् -ind. Boldly, firmly, steadfastly. steadily; धीरं विलोकयति Bh.2.31; Amaru. 13.

-Comp. -उदात्तः the hero of a poetic composition (i. e. a play or poem) who is brave and noble-minded; अविकत्थनः क्षमावानतिगम्भीरो महासत्त्वः । स्थेयान्निगूढमानो धीरोदात्तो दृढव्रतः कथितः ॥ S. D. 66.

-उद्धतः the hero of a poetic composition who is brave but haughty; मायापरः प्रचण्ड- श्चपलो$हंकारदर्पभूयिष्ठः । आत्मश्लाघानिरतो धीरैर्धीरोद्धतः कथितः S. D.67.

-चेतस् a. firm, resolute, strongminded, cou- rageous.

-प्रशान्तः the hero of a poetic composition who is brave and calm; सामान्यगुणैर्भूयान् द्विजातिको धीरप्रशान्तः स्यात् S. D.69.

-ललितः hero of a poetic composition who is firm and brave, but sportive and reckless; निश्चिन्तो मृदुरनिशं कलापरो धीरललितः स्यात् S. D.68.

-ललिता f. N. of a metre with the गुणs as भरनरनग.

-स्कन्धः a buffalo.